ნაშრომში დათარიღებულია  XVIII საუკუნის II ნახევრის ქალაქ ცხინვალის აღწერის დავთარი, რომელიც ინახება ხელნაწერთა ეროვნულ ცენტრში; მიმოხილულია დავთარში დაცული სხვადასხვა ცნობა. სტატიას ერთვის ამ დოკუმენტის ერთი ნაწილი.

სტატიაში განხილულია XI საუკუნის ქართველი მთარგმნელის, ეფრემ მცირის, კოლოფონი, რომელშიც მთარგმნელი მოგვითხრობს მის მიერ ბერძნულიდან  თარგმნილი ეგზეგეტიკური კრებულის "პავლე თარგმნიანის" შექმნის ისტორიას და საყურადღებო ცნობებს გვაწვდის კატენური კრებულის შემდგენელის, კირილე ალექსანდრიელის, მიერ გაწეულ შრომაზე.

სტატიაში ავტორი პასუხს სცემს კითხვებს: როგორია მესამე ტალღის ქართველი ემიგრანტი ქალების ამერიკანიზაციის ხარისხი, რა გავლენას ახდენს ასაკი, განათლების დონე, სოციალური სტატუსი ამ პროცესზე, რა როლს თამაშობს მართლმადიდებლობა ქართველი იმიგრანტების ეროვნული თვითმყოფადობის შენარჩუნებაში. დასკვნები, ძირითადად, იმიგრანტების გამოკითხვას ეფუძნება.

გრაცში დაცული ძველი ქართული ხელნაწერების შესახებ სამეცნიერო წრეებისთვის ცნობილი გახდა 1928 წელს, როცა ა. შანიძემ "ტფილისის უნივერსიტეტის მოამბეში" დაბეჭდა შუხართის გამოკვლევა მის ხელში მოხვერდილ ქართულ ხელნაწერებზე. სინამდვილეში ამ ხელნაწერთა შესახებ შუხართმა 30 წლით ადრე აცნობა მის რამდენიმე კოლეგასა და ორიოდე ორგანიზაციას. 

სტატიაში სათანადო საისტორიო წყაროებზე დაყრდნობით ნაჩვენებია ეროვ­ნულ-სახელმწიფოებრივი და კულ­­ტურულ-პოლი­ტი­­კუ­რი სახე შარ­ვა­ში­ძეთა სამ­თავ­რო სახლისა, რომლის წარმომად­გენ­ლები ის­ტორიულად ყო­ველთვის ერთ­მნიშ­ვ­­ნე­ლოვნად განასახიერებდნენ ქარ­თულ  კულ­ტურულ-პოლი­ტი­­კურ სამყა­როს.

ნაშრომში გამოთქმულია მოსაზრება,  რომ შუა საუკუნეების  აფხაზეთის  წერილობით კულტურაში წამყვანი ადგილი ეკავა ქართულ დამწერლობას; წარმოდგენილი იყო მისი ყველა კალიგრაფიული მიმდინარეობა, რომლებიც არსებობდა  საქართველოს  სხვა ისტორიულ რეგიონებში. სხვა დამწერლობა ამ პერიოდის აფხაზეთში არ  დასტურდება.

   ნაშრომში გაანალიზებულია ანტისაბჭოთა პარტიების ბრძოლა აჭარაში ბოლშევიკური ხელისუფლების წინააღმდეგ 1921 წელს.    ანტისახელისუფლო გამოსვლების ფონზე განხილულია ბოლშევიკების მიერ განხორციელებული სადამსჯელო ღონისძიებები პარტიების მიმართ, რაც გამოიხატებოდა მათ ლიკვიდაციაში.

სტატიაში მოცემულია გრიგოლ რობაქიძის რომანების პოეტიკის განსაზღვრის პირველი ცდა, გატარებულია თვალსაზრისი, რომ რობაქიძის რომანები წარმოადგენს მოდერნისტული რომანის განსხვავებულ ტიპს, კერძოდ, ონტოლოგიურ რომანს. 

აღნიშნული სტატია ეხება პლატონის დიალოგის, „სოფისტის," სტრუქტურული და კომპოზიციური ორგანიზაციის საკითხის კვლევას. ნაშრომში გამოყენებულია სტრუქტურული ანალიზის მეთოდი და წარმოდგენილია ამ დიალოგისა და მისი ცალკეული ეპიზოდების კვლევის შედეგად მიღებული სტრუქტურები და მათი მახასიათებლები.

ქართული საბჭოთა ლიტერატურის სიღრმისეული,  დეიდეოლოგიზებული და  მიუკერძოებლი ანალიზის გარეშე  შეუძლებელია ქართული ლიტერატურის  სრულყოფილი ისტორიის შექმნა. სტატიაში განხილულია ქართული სოცრეალისტური  ლიტერატურის რამდენიმე თავისებურება: მისი დამოკიდებულება ცხოვრებისადმი, ტრადიციებისადმი და "სოცრეალისტური ჰეპი ენდი".