ბიზანტიის „ქრისტიანული გეოპოლიტიკა”: ქართლის მაგალითი

ქრისტიანობის როლი რომაულ სამყაროში ფართო განხილვის საგანს წარმოადგენს. თუმცა, მკვლევრების უმრავლესობა არ ინტერესდება საკითხით, თუ როგორ იყენებდნენ ბიზანტიელი იმპერატორები ქრისტიანობას იმპერიის საზღვრების დასაცავად როგორც დუნაისპირეთში, ასევე – აღმოსავლეთში. ქართლის მაგალითზე ნაჩვენებია ის, რომ ბიზანტიის იმპერიის სამეზობლოს „გაქრისტიანება”, უმეტეს შემთხვევებში, არ წარმოადგენდა შემთხვევით პროცესს, არამედ კონსტანტინოპოლის მიზანმიმართული საგარეო პოლიტიკა გახლდათ.

საკვანძო სიტყვები: ქრისტიანობა, ქართლი, ბიზანტია, გუთები, სასანიანები.

 
 
 
 

იოანე სინელის სათნოებათა კიბის ქართული თარგმანების ლოგიკური ტერმინოლოგია

იოანე სინელის სათნოებათა კიბე მრავალმხრივ საინტერესო ძეგლია. ქართულ ენაზე შემორჩენილია სხვადასხვა ეპოქაში შექმნილი პროზაული თარგმანები და ასევე, რამდენიმე პოეტური გადამუშავება. წინამდებარე სტატია წარმოადგენს განსხვავებულ გარემოში, განსხვავებული ლიტერატურული გემოვნებით შესრულებულ თარგმანებში  გამოყენებულ ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინების ანალიზის მცდელობას.

საკვანძო სიტყვები: იოანე სინელი, სათნოებათა კიბე, ლოგიკური ტერმინოლოგია.

 
 
 
 

ინდივიდუალიზმის პრობლემა ვაჟა-ფშაველას შემოქმედებაში

ნაშრომში განხილულია პიროვნებისა და საზოგადოების ურთიერთობის პრობლემის ზოგიერთი ასპექტი ვაჟა-ფშაველას შემოქმედებაში, მწერლის დამოკიდებულება ინდივიდუალიზმის ეთიკურ კონცეფციასთან

საკვანძო სიტყვები: ვაჟა-ფშაველა, პიროვნებისა და საზოგადოების ურთიერთობის პრობლემა, ინდივიდუალიზმი.

 
 
 
 

ახლადაღმოჩენილი ეკლესია ისტორიულ იმიერტაოში

სტატია შეეხება თურქეთის ტერიტორიაზე, საქართველოს ისტორიულ პროვინციაში, იმიერტაოში, საკულტო ხუროთმოძღვრების ახლადგამოვლენილ  ძეგლს. სავარაუდო რეკონსტრუქციისა და სტილისტური ანალიზის საფუძველზეც ძეგლი X საუკუნის ტრიკონქის ტიპის ეკლესიადაა მიჩნეული. 

საკვანძო სიტყვები: ტრიკონქი, იმიერტაო, რეკონსტურქცია, გეგმა.

 
 
 
 

ქართველური ენების ფონოსემანტიკასთან დაკავშირებული ტერმინები და ცნებები

პუბლიკაცია შეიცავს ქართველური ენების ფონოსემანტიკურ ფუძეებთან დაკავშირებული იმ ტერმინების ანალიზს, რომლებიც გვხვდება ქართულ თუ უცხოენოვან ნაშორმებში. სტატიაში განხილულია ამ ტერმინთა ურთიერთმიმართების საკითხები და დადგენილია მათი ზოგადი და კონკრეტული მნიშვნელობები, ძირითადი მახასიათებლები. საუბარია ქართულ საენათმეცნიერო ლიტერატურაში დამკვიდრებულ უცხოურ და ქართულ ყალიბს  მორგებულ ტერმინებსა თუ ცნებებზე.

საკვანძო სიტყვები: ფონოსემანტიკა, ხმაბაძვა, ბგერწერა, ბგერითი სიმბოლიზმი.

 
 
 
 

Gedankenlyrik-ისა და ფილოსოფიური ლექსის ურთიერთმიმართების საკითხისთვის

სტატიაში განხილულია Gedankenlyrik-ის ცნების წარმოშობისა და განვითარების ცენტრალური ასპექტები და ფილოსოფიურ პოეზიასთან მისი ურთიერთმიმართების საკითხები.  არის ცდა ფილოსოფიური პოეზიის ძირითადი მარკერების დადგენისა.

საკვანძო სიტყვები: Gedankenlyrik, ფილოსოფიური პოეზია, ელეგია, რეფლექსირებადი ლექსი, რომანტიზმი, სენტიმენტალური პოეზია

 
 
 
 

აქილევსის ორგვარი „მისალმება“ - „ილიადა“, 9.198/204

„ილიადის“ 9.198 სტრიქონში აქილევსი, სავარაუდოდ, მხოლოდ სამ ელჩს - მის მეგობრებს - ორობითი რიცხვით მიმართავს, რაც მეორდება 204-ე სტრიქონშიც, თუმცა, მრავლობითი რიცხვის ფორმით. ამ საკითხის გასარკვევად პასუხი უნდა გასცემოდა რამდენიმე პრობლემურ კითხვას, რისთვისაც საჭირო გახდა ელჩობის მთელი სცენის გადააზრება, თუმცა, კვლავაც, უნიტარისტული პოზიციიდან.

საკვანძო სიტყვები: „ილიადა“, ელჩობა, მრავლობითები ორობითებთან, შეცვლილი ფორმულა, ელჩობის რეკონსტრუქცია.

 
 
 
 

სიცოცხლე, როგორც სასწაული იუსტაინ გორდერის შემოქმედებაში

სტატია ნორვეგიელი მწერლის იუსტაინ გორდენის ბესტსელერს „ფორთოხლის გოგონა“ შეეხება და მოგვითხრობს ინტერტექსტუალური ძიებების შესახებ გორდენის შემოქმედებაში. ხაზგასმულია მწერლის უნარი: მსუბუქად, ცოტა გულუბრყვილოდაც კი და საინტერესოდ ისაუბროს ყველაზე რთულზე, „შეიტყუოს“ მკითხველი ინტერაქციაში საკუთარ თავთან, რაც ყველაზე მნიშვნელოვანია იმ უამრავი შესაძლებლობებიდან, რასაც ლიტერატურა გვთავაზობს.

საკვანძო სიტყვები: დრო, სამყარო, რეტროსპექცია, ალბათობა

 
 
 
 

გივი მარგველაშვილის „მუცალი“: პოსტმოდერნიზმის ესთეტიკა და კლასიკური ტექსტების დეკონსტრუქციის პრობლემა

გივი მარგველაშვილის „მუცალი“ ევროპული პოსტმოდერნიზმის საინტერესო ნიმუშია,  რომელშიც ქართული ლიტერატურული მასალა (ვაჟა ფშაველას „ალუდა ქეთელაური“, ნიკოლოზ ბარათაშვილის „მერანი“)   და თემატიკა   დასავლურ დისკურსსაა  მისადაგებული. „მუცალში“  პოსტმოდერნიზმის ესთეტიკის გამოვლენის ფორმებიდან   ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი კლასიკური ლიტერატურული ტექსტების  დეკონსტრუქციაა.  

საკვანძო სიტყვები: გივი მარგველაშვილის რომანი „მუცალი“, ვაჟა ფშაველას „ალუდა ქეთელაური“, ნიკოლოზ ბარათაშვილის „მერანი“, კლასიკური ტექსტების დეკონსტრუქცია, პოსტმოდერნიზმი.

 
 
 
 

ლექსიკოგრაფიის სამეცნიერო რაობისათვის (ლექსიკოგრაფიის სამეცნიერო და გამოყენებითი ასპექტების ანალიზის საფუძველზე)

სტატია შეეხება ლექსიკოგრაფიის რაობისა თუ სტატუსის პრობლემას. განხილულია საკითხი, არის ლექსიკოგრაფია მეცნიერება, თუ მარტოოდენ ხელობა. სტატიაში მოყვანილია არგუმენტები ლექსიკოგრაფიის სამეცნიერო სტატუსის სასარგებლოდ. კერძოდ, განხილულია მოღვაწეობის სფეროები, რომელთაც გამოყენებითი ასპექტის ქონის მიუხედავად, საზოგადოება საფუძვლიანად მეცნიერებად მიიჩნევს. 

საკვანძო სიტყვები: ლექსიკოგრაფიის სტატუსი, ხელობა თუ მეცნიერება, ეკვივალენტობა.

 
 
 
 

იდეოლოგია და მთარგმნელის სტრატეგია (ემილი დიკინსონისა და სილვია პლათის ლექსების საბჭოთა და პოსტსაბჭოთა პერიოდის ქართული თარგმანების შედარებითი მიმოხილვა)

წინამდებარე ნაშრომი შეისწავლის თარგმანის სტრატეგიას ქვეყანაში არსებული პოლიტიკური მდგომარეობის გათვალისწინებით. საბჭოთა პერიოდში დიკინსონისა და პლათის მთარგმნელები ამერიკელი პოეტი ქალების ლექსებს ტრადიციულ პოეტურ გემოვნებას უმორჩილებდნენ, პოსტ-საბჭოთა პერიოდში კი ეს ვითარება რადიკალურად შეიცვალა.

საკვანძო სიტყვები: იდეოლოგია, თარგმანი, პოეზია, ემილი დიკინსონი, სილვია პლათი.

 
 
 
 

დიალოგურობა, თავისუფალი ირიბი სტილი და ირონია, როგორც მხატვრული მეთოდი, ლორენსის მოთხრობის, „The Lovely Lady“, ერთი ფრაგმენტის ინტერპრეტაციის პრობლემის ფონზე

დევიდ ჰერბერტ ლორენსის  ტექსტების დიალოგური ხასიათისა და ირონიის, როგორც მის მიერ მომარჯვებული მამხილებელი მხატვრული მეთოდის, ერთდროულმა გამოვლინებამ გვიჩვენა, თუ რა დარღვევების თავიდან აცილება შეგვეძლო მწერლის შემოქმედების ამ ორი მახასიათებლის გათვალისწინებით ეკვივალენტური თარგმანის შესრულებისას.

საკვანძო სიტყვები: დიალოგი, თარგმანი, ირონია, ლორენსი, სტილი.